Η ιστορία των Αλυκών Κοπανά

 

Τι είναι οι αλυκές; Αλυκές είναι ο χώρος παραγωγής αλατιού από θαλασσινό νερό. Βρίσκονται πάντα δίπλα στην θάλασσα, είναι συνήθως χώροι τετράγωνου σχήματος, με χωμάτινα αναχώματα γύρω της και βρίσκονται σχεδόν στο επίπεδο της θάλασσας.

 Οι δικές μας αλυκές: Όλες επικοινωνούσαν μεταξύ τους με ένα σύστημα καναλιών που υπήρχε η δυνατότητα να κλείνουν με ξύλινα πορτάκια - ελάχιστα έχουν απομείνει σήμερα - εγκλωβίζοντας το θαλασσινό νερό σε αυτήν που ήταν έτοιμη για παραγωγή.

 Αυτό το τετράγωνο χωμάτινο κομμάτι ονομαζόταν "τηγάνι". Το "τηγάνι" είναι το μέρος της αλυκής, όπου γίνεται η τελευταία φάση της παραγωγής αλατιού από θαλασσινό νερό.

 Νοτιοδυτικά του σχολείου μας βρισκόταν το πετρελαιοκίνητο αντλιοστάσιο, που με τις αντλίες του, αντλούσε νερό από τον Ευβοϊκό κόλπο και γέμιζε δεξαμενές όπως τα "τηγάνια", όπου παρέμενε το νερό ώστε να ανέβει η θερμοκρασία του από τον ήλιο.

 Στη συνέχεια διοχετευόταν σε ρηχότερες δεξαμενές τις "θερμάστρες" για να καταλήξει στα "τηγάνια" αλοπήγια, όπου γινόταν η εξάτμισή του και παρέμενε σαν ένα λεπτό στρώμα πάνω στο χώμα το αλάτι.

Αυτή η διαδικασία επαναλαμβανόταν πολλές φορές, από τα μέσα Απριλίου ως τα μέσα του Σεπτέμβρη. Κατά διαστήματα, όταν το αλάτι είχε ικανοποιητικό πάχος, το μάζευαν με φτυάρια οι "εξορύχτες" και το μετέφεραν στα "αλώνια". Εκεί το έκαναν κωνικούς σωρούς και το σκέπαζαν για προστασία από πιθανή βροχή. Τα τηγάνια ήταν 10 και από αυτά άλλα ήταν θερμάστρες και άλλα αλοπήγια.

 Οι Αλυκές Κοπανά υπήρχαν από το 1898, στις οποίες το 1928 προστέθηκε απαλλοτριωμένη έκταση 11.419,35 m2 και δημιουργήθηκε Δημόσια Αλυκή που υπογράφηκε την 20/3/1935.

  Γύρω από τις Αλυκές υπήρχε έντονη οικονομική δραστηριότητα μέχρι το 1992, οπότε και σταμάτησε η παραγωγή αλατιού. Η παραγωγή αλατιού κυμαινόταν από 600 τόνους μέχρι 1000 με 1200.

 Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που βρέθηκαν, γύρω από τις αλυκές υπήρχε έντονη οικονομική δραστηριότητα και αυτό μπορεί να συνδυαστεί με την εγκατάσταση των προσφύγων μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ίδρυση της κοινότητας της Νέας Λαμψάκου, με το ΦΕΚ 167 τεύχος Α΄ το οποίο δημοσιεύτηκε στις 10 Αυγούστου του 1927

 Από τότε τα μεγάλα τετράγωνα "τηγάνια της" κάθε χειμώνα γέμιζαν με υφάλμυρο νερό από την θάλασσα και τα νερά της βροχής. Δεκάδες πουλιά ξεχειμώνιαζαν εκεί και είχε αναπτυχθεί πλούσια βλάστηση με αγρωστώδη στα αναχώματα μεταξύ των τηγανιών και αλοφυτα μέσα σε αυτά.

Τα φυτά που κυριαρχούν είναι η Αλμυρήθρα και το Κρίταμο ενώ στα αναχώματα μαργαρίτες, χαμομήλια, σαμπούκο, περδικάκι, αμμόφιλο, λάπαθο και άλλα.

 Η πανίδα αποτελείται από μικρά σαυροειδή και πολλά πουλιά. Άλλα με μόνιμο φωλεασμό και άλλα αποδημητικά, ενώ έχουν περάσει αργυροπελεκάνοι, ψευτομαχητές, πρασινοκέφαλες πάπιες, νερόκοτες, λευκοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες, καλαμοκανάδες, ασπροκώληδες, φαλαρίδες, βουτηχτάρια και κύκνοι.

 Αξιοσημείωτο είναι ότι το 2001 πάνω από 50 άτομα κύκνων ξεχειμώνιασαν στην περιοχή. Ενώ τα Χριστούγεννα του 1998 πέρασε για λίγες μέρες και μία ομάδα φοινικόπτερων.
  

Μόνιμα φωλιάζουν μπεκατσίνια, λευκοσουσουράδες, ψαρόνια, καρδερίνες, σπίνοι, τσαλαπετεινοί, αλκυόνες και παρδαλοκεφαλάδες, ασημόγλαροι .

(αναδημοσίευση https://periballonandschool.blogspot.com/2012/05/blog-post.html)